بررسی رابطه¬ی زمان و جذابیت در روایت «الافق وراء البوّابه» از غسان کنفانی

چکیده جذّابیت، عامل حیاتی روایت­ها و مقصود نهایی آن محسوب می­شود و نویسندگان برای تحقّق آن از تمامی ظرفیت­ها استفاده می­کنند که از جمله­ی آن می­توان به مؤلّفه­ی زمان، اشاره کرد که با ظهور نظریّات دانشمندانی هم­چون ژرار ژنت فرانسوی، اهمیّتش بیش از پیش، آشکارتر شد. این جستار با روش تحلیل محتوا بر­ آن است تا اهمیّت و تأثیرات زمان و انواع مختلف آن یعنی نظم، تداوم و بسامد را از نظر ژرار ژنت در ایجاد جذّابیت داستان کوتاه «الافق وراء البوّابه» غسّان کنفانی، نویسنده­ی مبارز فلسطینی، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد تا نشان دهد که چگونه نویسنده در نظم با گذشته­نگری، آینده­نگری و ایجاد دگرگونی در نظم خطی روایت و نیز، شروع آن از نیمه­­ی داستان، بازی­های زمانی، وارد کردن نوعی عاطفه و احساس و استفاده از ساخت برون­گرا و در تداوم با فضاسازی، شتاب منفی نسبت به حوادث جذّاب، شتاب مثبت نسبت به بخش­های تکراری و خسته­کننده­ی روایت و نزدیک کردن و دور کردن خواننده از داستان و در بسامد با تمرکز بر قسمت­های برانگیزنده­ی عواطف و احساسات مخاطب و تعلیق­آفرین، تکرار آن­ها و بیان کشمکش روانی شخصیت روایتش، به آشنایی­زدایی در روایت پرداخته و نوعی ابهام و پیچیدگی را در آن وارد کرده به­گونه­ای که خواننده را برای دانستن ادامه­ی روایت، کنجکاو و مشتاق ساخته و او را در هول و ولا و فرضیه­سازی نگه داشته است؛ هم­چنین عواطف و احساسات خواننده را به­کار گرفته و نسبت به سرنوشت شخصیت­های روایتش، حساس می­کند و بدین وسیله، پیرنگ مطلوب و پیچیده­ی داستانی خود را بنا می­سازد و آن را برای خواننده، جذّاب جلوه می­دهد.